Zaproszenie do siedziby ONZ w Nowym Jorku na spotkanie wysokiego szczebla jest wyrazem uznania dla trwającej w Polsce pokojowej rewolucji. Jej celem jest nadanie rzece Odrze osobowości prawnej. Już ponad tysiąc osób pobrało upoważnienie do zbierania podpisów pod oddolnym, obywatelskim projektem ustawy złożonej w sejmie. Trafi on pod obrady parlamentu po zebraniu stu tysięcy podpisów. To pierwsza kampania Ruchu Praw Natury w naszym kraju, którą do dziś poparło ponad 200 naukowców i naukowczyń. Do udziału w zgromadzeniu ONZ zaproszeni zostali Piotr Nieznański i Robert Rient.
Na zdj. głównym siedziba ONZ w Nowym Jorku (źródło: oficjalna strona ONZ)
Obchodzony corocznie 22 kwietnia, Międzynarodowy Dzień Matki Ziemi jest okazją do podkreślenia potrzeby aktywnej i uczciwej troski o planetę. Tegoroczne spotkanie wysokiego szczebla w siedzibie ONZ poświęcone będzie ewolucji globalnych koncepcji ochrony środowiska oraz wdrażaniu alternatywnych modeli, które uwzględniają różnorodne perspektywy kulturowe i światopoglądowe. Do takich należy nadawanie częściom natury osobowości prawnej, co dzieje się już w ponad 500 miejscach na całym świecie, w tym w Polsce – wobec rzeki Odry. 31 stycznia marszałek sejmu przyjął zawiadomienie o utworzeniu Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej „Czysta Odra”, który do końca kwietnia musi dostarczyć 100 000 podpisów poparcia dla projektu ustawy, by była ona rozpatrywana. Akcja zbierania podpisów odbywa się obecnie na terenie całego kraju.
Piotr Nieznański, członek Państwowej Rady Gospodarki Wodnej, Dyrektor Programów środowiskowych w Fundacji Code For Green i Robert Rient, aktywista pokojowy, inicjator uznania rzeki Odry za osobę prawną, członek Komitetu Inicjatywy zostali zaproszeni przez Wielonarodowe Państwo Boliwii w ramach uznania za ich pracę na rzecz Ruchu Praw Natury – jak czytamy w zaproszeniu. Wezmą udział w spotkaniu wysokiego szczebla 22 kwietnia oraz spotkaniach roboczych 20 i 23 kwietnia w siedzibie ONZ w Nowym Jorku. Kluczowym celem jest wsparcie agendy na rzecz Zrównoważonego Rozwoju 2030 oraz poszukiwanie nowych dróg dla polityki klimatycznej po 2030 roku.
Chcemy przedstawić doświadczenia związane z ochroną Odry i podkreślić znaczenie uznania jej osobowości prawnej. Wierzymy, że to może pomóc w skuteczniejszym zarządzaniu ochroną wszystkich rzek w Polsce – mówi Piotr Nieznański i dodaje, że budowanie świadomości na temat podmiotowego traktowania środowiska warto zacząć od szkolnej ławki. „Fundacja Code for Green koncentruje się na edukacji, która rozwija sprawczość uczniów i uczennic, przygotowując ich do świadomego podejmowania decyzji w przyszłości. W naszych programach dotyczących klimatu i wody kładziemy nacisk na to, by środowisko traktować podmiotowo. Wierzymy, że młodzi ludzie – przyszli decydenci – powinni rozumieć złożoność procesów ekologicznych i społecznych, dlatego zachęcamy ich do rozwijania umiejętności, które pozwolą im realnie wpływać na otoczenie.”
Organizacja Narodów Zjednoczonych wspiera podobne inicjatywy na całym świecie. Jak wskazuje raport ONZ z 29 lipca 2024 roku (A/79/253) „terminy takie jak prawa natury, osobowość prawna lub sprawiedliwość ekologiczna są wariacjami na ten sam temat: uznania, że Matkę Ziemię należy szanować jako źródło i podporę wszelkiego życia, a także uznania jej prawa do istnienia, trwania i odnowy”. Warto przypomnieć również raport z 28 lipca 2022 roku (A/77/244), w którym Sekretarz Generalny ONZ podkreśla, jak ważne jest stworzenie nowej narracji o zrównoważonym rozwoju, w którym prawa człowieka idą w parze z prawami natury, gwarantując zdrowie planety i dobrobyt przyszłych pokoleń.
Możemy liczyć na ogromne wsparcie lokalnej społeczności, mediów i środowiska naukowego. Już ponad 200 naukowczyń i naukowców podpisało list otwarty popierający nadanie Odrze osobowości prawnej. Podpisy zbierane są na uczelniach i ponad 100 wydarzeniach, w tym konferencjach i koncertach. Jednak cały czas brakuje nam wolontariuszy aktywnie zaangażowanych w zbieranie podpisów. Prosimy o dołączenie! – komentuje Robert Rient dodając, że zaproszenie do ONZ-u jest wyrazem uznania dla całego Plemienia Odry, wszyscy jesteśmy wolontariuszami, nie stoi za nami żadna partia czy biznes, uparcie chcemy czystej Odry. Aby zbierać podpisy najpierw należy pobrać upoważnienie ze strony www.ustawa.osobaodra.pl
Międzynarodowy Dzień Matki Ziemi oraz dyskusja o prawach natury, w tym osobowości prawnej Odry, stanowią istotny moment w globalnej debacie o ochronie środowiska.
List otwarty świata nauki wraz z nazwiskami dostępny tutaj.
Piotr Nieznański – członek Państwowej Rady Gospodarki Wodnej i Komitetu Nauk o Wodzie przy PAN, ekspert i praktyk w zakresie ochrony wód, rewitalizacji i renaturyzacji rzek i ich dolin oraz ochrony zagrożonych siedlisk i gatunków. Inicjator i lider programów innowacyjnej i sprawczej edukacji ekologicznej jako podstawy Zielonej Gospodarki. Współinicjator Koalicji „Czas na Odrę”, Koalicji Ratujmy Rzeki oraz programów edukacji i rozwoju kompetencji „School Living Lab” i „Code For Blue” prowadzonych przez Fundację „Code For Green”. Ekspert Międzynarodowego Obserwatorium Praw Przyrody (Observatoire international des droits de la nature). Wieloletni przedstawiciel organizacji pozarządowych w międzynarodowych i krajowych gremiach doradczych w zakresie ochrony wód i ochrony przyrody. Autor i współautor licznych publikacji z zakresu ochrony przyrody i ochrony wód, w tym: Atlas terenów zalewowych Odry, podręcznik “Natura 2000 i gospodarka wodna”, koncepcja “Przestrzeń dla rzeki”. Współtwórca filmu „Do ostatniej kropli” w reżyserii Ewy Ewart.
Robert Rient – inicjator uznania rzeki Odry za osobę prawną i powołania Plemienia Odry. Członek Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej „Czysta Odra”. Fundator i Przewodniczący rady Fundacji Osoba Odra. Aktywista pokojowy. Członek Międzynarodowego Obserwatorium Praw Natury (Observatoire international des droits de la nature), Koalicji Ratujmy Rzeki, stowarzyszenia Unia Literacka. Autor książek „Pierwsza Umowa. Podstawy praktyki szamanizmu”, „Wizje Roślin, czyli pięćdziesiąt roślin leczniczych i jeden grzyb”, „Przebłysk. Dookoła świata – dookoła siebie”, „Świadek”, „Chodziło o miłość” i powieści „Duchy Jeremiego” nominowanej do nagrody literackiej Nike. Dziennikarz niezależny podejmujący temat ochrony środowiska, kryzysu klimatycznego oraz terapeutycznych metod pracy z ciałem, emocjami i duchem. Prezes Fundacji Szamanizmu, formalnej organizatorki „Wielkiego Marszu dla Odry”. Prowadzi Szkołę Szamanizmu, Kursy Podstaw Praktyki Szamanizmu, ceremonie ITO – Intuicyjnego Tańca Opowieści oraz rytuały i ceremonie szamańskie. Autor podcastu „Spokojna Miłość”. Na stałe współpracuje z magazynem „Sens”.
